Thó-lūn:Sek-ín:Kok-ka miâ

Kok-ka miâ nā bô thôan-thóng ê hoan-e̍k (chhin-chhiuⁿ "Hoat-kok"), èng-kai iōng thong-iōng ê Latin-jī pún-miâ! – 129.67.75.152 14:55, 3 April 2006 (UTC)

Góa ê khòaⁿ-hoat: Būn-tê sī, siáⁿ-mih sī "pún-miâ" leh? It-poaⁿ kóng "pún-miâ" lóng chiong Eng-bûn tòng-chò sī "gôan-bûn". Chheh-tiàm lāi-bīn ê "gōa-bûn chheh khu", "gōa-bûn chheh", tio̍h tāi-piáu "Eng-bûn chheh". Góa kam-kak án-ne mā-sī chin kî-kòai.

Kú chi̍t-lē, góa kin-á-ji̍t nā-sī beh hoan Italia, góa sī ái kā Italia-gí lāi ê "Italia" tòng-chò "gôan-bûn", ia̍h-sī kā Eng-bûn lāi ê "Italy" tòng-chò "gôan-bûn"? Nā-chún iōng Eng-bûn miâ hó ah, nā-sī chhiùⁿ Eng-bûn "Spain" leh, ia̍h-sī iōng "España" leh? Ná-chhiùⁿ Hôa-gí ê "西班牙", góa siūⁿ èng-kai bô khó-lêng sī úi "Spain" hoan kòe-lâi ê.

Góa jīn-ûi, ē án-ne siūⁿ sī chèng-siông ê. M̄-koh án-ne góa jīn-ûi chí-sī túi "gôan-bûn" bô se̍k niâ. Góa mā-sī bōe-hiáu Arabia, mā-sī bōe hiáu Polish...téng-téng. M̄-koh góa chit-má ê chò-hoat sī, khì kā gôan-pún ê liām-hoat chhâ chhut lâi (góa chit-má ū chò ê lóng-sī chin-chiáⁿ ū khì chhâ). Tong-jiân góa bōe khì kái-piàn ta̍k-ke iōng si̍t-kòan ê "ná-chhiùⁿ Bí-kok, Tek-kok, Hoat-kok". M̄-koh iáu-bōe tēng miâ ê góa siuⁿ ē-ēng án-ne lâi chò. Khó-lêng ū chi̍t-kang kî-tiong chit-kóa-á kok-ka miâ tak ê ia̍h-sī ē si̍t-koan tò-tǹg-lâi iōng Eng-bûn miâ, nā-sī ū, sî-kàu chiah kái mā-sī ē-sái. ^^

M̄-chai góa án-ne siūⁿ hó-m̄-hó. Nā-sī ū bô hó ê só·-chāi chiah-koh hôe-tap góa, hó-bô? Kám-siā lí!

--Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 15:47, 3 April 2006 (UTC) Í-hā sī Kaihsu sian-siⁿ tī-leh góa Wikipedia ê thó-lūn ia̍h ê thó-lūn, góa kā chóan kòe-lâi chia.--Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 16:43, 3 April 2006 (UTC)

Choan-iú miâ-sû: Chhe-sū-óa-hū Mi-ū-ó-sū[siu-kái]

Kok-ka miâ nā bô thôan-thóng ê hoan-e̍k (chhin-chhiuⁿ "Hoat-kok"), èng-kai iōng thong-iōng ê Latin-jī pún-miâ! Chhiáⁿ m̄-thang o·-pe̍h sóa-ūi. Chhiáⁿ lí kā lí o·-pe̍h sóa-ūi--ê sóa-tó-tńg--khì. – Kaihsu 14:57, 3 Sì-goe̍h 2006 (UTC)

Kaihsu sin seⁿ lí hó! Góa hi-bāng lí m̄-thang ngō·-kái ah. In-ūi góa ê hoan-e̍k chin-chiàⁿ m̄-sī "o·-pe̍h-lâi" -- góa ê múi chi̍t-ê hoan-e̍k, lóng-sī seng khì chhâ: 1. Gôan-pún ê miâ, 2. Nā-sī góa bōe-hiáu thak (ná-chhiūⁿ Arabia), góa lóng ū chhâ im-piau, kap International Phonetic Alphabet (IPA), khoat-tēng liáu āu chiah siá ê.

Tâi-gí bo̍k-chêng sī bô kò·-teng ê hoan-hoat bô-m̄-tio̍h, m̄-koh góa-sī kám-kak nā-sī chi̍t-sî bô sit-kòan, ē-tàng khǹg chi̍t-phiⁿ tùi-chiāu pió tī-leh kok-ka hun-lūi í-hā, jî-chhiáⁿ ū kok-chióng kî-thaⁿ pán-pún ê liân-kiat, jî-chhiáⁿ koh-ū Wiktionary choan-bûn tī-leh chò chit-hāng khang-khòe, góa kám-kak án-ne ê phòe-hap sī chin-hó ê tāi-chì.

Khó-lêng ū lâng kám-kak chò che chin bô-liâu, m̄-koh góa kám-kak ū chi̍t-ê lâng choan-bûn chò chit-ê khang-khòe sī chiok tiōng-iàu ê tāi-chì. Chhiūⁿ Holland hoan-chò Kē-tē-kok, Iceland hoan chò Peng-tē góa kam kak chiaⁿ hó. Jî-chiaⁿ in mā-m̄-sī i̍t-poan ê La-teng jī bó hoan-e̍k. I̍t-poaⁿ lâng hiông-hiông khòaⁿ mā khó-lêng ài siuⁿ chi̍t-ē. M̄-koh bōe-sái kóng án-ne chia-ê tio̍h lóng-sī "o·-pe̍h hoan". Jî-chhiaⁿ góa kám-kak thóng-it chò chit-hang tāi-chì sī pit-iàu ê, bô, cha̍p-phiⁿ bûn-chiuⁿ lāi lóng ū "Holland", ū-ê siá "Niederland", ū-ê siá "Holland", ū-ê siá "Dutch", ū-ê siá "Kē-tē-kok". Góa kám-kak, án-ne chiah kiò-chò "lōan". Góa siuⁿ: nā-sī ū lâng thóng-it kóan e̍k-miâ -- beh sóa-ūi chò-hóe sóa, beh kái chò-hóe kái -- án-ne, khó-lêng hē-thóng lāi khòaⁿ-kí-lâi chiok lōan, m̄-koh tha̍k ê lâng tio̍h bōe lōan. Nā-sī bô án-ne, hē-thóng khó-lêng bô hia lōan, m̄-koh tha̍k ê lâng tio̍h lōan.

Góa siōng siūⁿ beh chò ê tāi-chì tio̍h sī che. Chin-chiàⁿ chiok siū beh chò. Gōan-í choaⁿ-bûn hū-chek chit-ê pō-hūn án-ne mā hó.

Kî-si̍t tī-leh Wiktionary mā-sī ū lâng mn̄g, góa ê hôe-tap sī án-ne --

Góa ê khòaⁿ-hoat: Būn-tê sī, siáⁿ-mih sī "pún-miâ" leh? It-poaⁿ kóng "pún-miâ" lóng chiong Eng-bûn tòng-chò sī "gôan-bûn". Chheh-tiàm lāi-bīn ê "gōa-bûn chheh khu", "gōa-bûn chheh", tio̍h tāi-piáu "Eng-bûn chheh". Góa kam-kak án-ne mā-sī chin kî-kòai.

Kú chi̍t-lē, góa kin-á-ji̍t nā-sī beh hoan Italia, góa sī ái kā Italia-gí lāi ê "Italia" tòng-chò "gôan-bûn", ia̍h-sī kā Eng-bûn lāi ê "Italy" tòng-chò "gôan-bûn"? Nā-chún iōng Eng-bûn miâ hó ah, nā-sī chhiùⁿ Eng-bûn "Spain" leh, ia̍h-sī iōng "España" leh? Ná-chhiùⁿ Hôa-gí ê "西班牙", góa siūⁿ èng-kai bô khó-lêng sī úi "Spain" hoan kòe-lâi ê.

Góa jīn-ûi, ē án-ne siūⁿ sī chèng-siông ê. M̄-koh án-ne góa jīn-ûi chí-sī túi "gôan-bûn" bô se̍k niâ. Góa mā-sī bōe-hiáu Arabia, mā-sī bōe hiáu Polish...téng-téng. M̄-koh góa chit-má ê chò-hoat sī, khì kā gôan-pún ê liām-hoat chhâ chhut lâi (góa chit-má ū chò ê lóng-sī chin-chiáⁿ ū khì chhâ). Tong-jiân góa bōe khì kái-piàn ta̍k-ke iōng si̍t-kòan ê "ná-chhiùⁿ Bí-kok, Tek-kok, Hoat-kok". M̄-koh iáu-bōe tēng miâ ê góa siuⁿ ē-ēng án-ne lâi chò. Khó-lêng ū chi̍t-kang kî-tiong chit-kóa-á kok-ka miâ tak ê ia̍h-sī ē si̍t-koan tò-tǹg-lâi iōng Eng-bûn miâ, nā-sī ū, sî-kàu chiah kái mā-sī ē-sái. ^^

M̄-chai góa án-ne siūⁿ hó-m̄-hó. Nā-sī ū bô hó ê só·-chāi chiah-koh hôe-tap góa, hó-bô? Kám-siā lí!

Lēng-gōa, góa bô chin-chiàⁿ kian-chhî ê hoan-hoat. Ū koh khah hó ê hoan-hoat mā-sī chin-hó -- chí-iàu chò-hóe kái tio̍h hó... Góa ûi-it khah kian-chhî ê chí-ū -- ài ū thóng-it hū-chek hoan-e̍k ê pō·-mn̂g. Góa chin gōan-í hū-chek gián-kiù che. In-ūi góa kám-kak i̍t-poaⁿ lâng ê bo̍k-piau lóng-sī: siá bûn chiuⁿ, siá bûn chiuⁿ, koh siá bûn chiuⁿ, khó-lêng mā bô-lâng ū sî-kan lâi chhap che... Góa gōan-í kā sî-kan lóng khai tī chia mā bô iàu-kín. Góa án-ne ê siuⁿ-hoat, hó-m̄-hó leh? Chin kám-siā lí lâi koan-sim. :)--Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 16:43, 3 April 2006 (UTC)

Chiap-sòa ê thó-lūn, mā kǹg kòe-lâi.--Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 20:11, 3 April 2006 (UTC)

Lán iōng Latin-jī siá, ū ê hó-chhù tō sī chioh Latin-jī ê jī bô būn-tê, m̄-bián chiàu tha̍k-im lâi "hoan-e̍k". Brunei ê hú-siâⁿ sī Bandar Seri Begawan, tō siá "Bandar Seri Begawan" tō hó. Mn̄g lí nā beh siá "Bán-lah-lú Se̍h-jī Be̍h-gā-oan" sī beh chhòng-siaⁿh?? Kám ū ke khah hó khoàⁿ? Hó liām? Hó kì?? Nā ū-lâng siá "Bàn-lā-jû-sé-lí-bē-kā-ôa-an", lí kám kóng i siá m̄-tio̍h?? "Ísland" hoan-e̍k chòe "Peng-tē", "Nederland" hoan "Kē-tē-kok", "Crna Gora" hoan "O·-soaⁿ" sī chiàu ì-sù hoan-e̍k; án-nē chò sī hó, in-ūi pat-chióng gú-giân tùi chiah ê kok-ka mā ū án-ne chò: Pays-Bas, Iceland, Montenegro. M̄-koh che kap chiàu tha̍k-im hoan-e̍k sī bô-kâng--ê. – Kaihsu 17:36, 3 Sì-goe̍h 2006 (UTC)

M... Góa kò-jîn ê siūⁿ-hoat: Kám-ū khah hó khóaⁿ? Sī bô... M̄-koh, kám ū khah hó liām, hó kì? Góa kám-kak: cho̍at-tùi sī ū. Nā m̄-sī in-ūi chit-ê hó-chhù, góa mā bòe án-ne khì chhōe ka-tī mâ-hôan (Jî-chhiáⁿ góa kò-jîn si̍t-chāi chiok bô kà-ì khòaⁿ liân-jī-hō (hyphens) =.=) Hoan-e̍k ê pit-iàu sèng tio̍h-sī -- ta̍k-ke lóng ē-tàng tha̍k ē chhu̍t-lâi! Kin-á-ji̍t chi̍t-phiⁿ bûn-chiuⁿ, hó-pí "Opera" hó ah, lāi-té iû-koh ū Eng-gí, iû-koh ū Italiano, iû-koh ū Tek-gí... Án-ne sī beh án-chóaⁿ thak-leh? Khó-lêng lí ē-hiáu thak, góa gián-kiù chi̍t-ê mā ē-hiáu thak, m̄-koh lāu a-kong, a-má leh? Sió ha̍k-seng leh? Múi chi̍t-ê lâng nā-sī bōe-hiáu thak, tio̍h o·-pe̍h thak (góa kám-kak bô chhì-khòaⁿ-māi hoan-e̍k, tio̍h ē kā būn-tê thoa-kàu sú-iōng ê sî, chit-ê sî chiah chin-chiàⁿ sī "o·-pe̍h-lâi"...) ho·-siōng m̄-chai tī kóng siáⁿ-mí, án-ne chiah sī lōan... Mái kóng kî-thaⁿ gí-giân, Bí-kok Ka-chiu-chiu-tiúⁿ "Arnold Schwarzenegger", ū gōa-chōe lâng kì-ē-tiâu? Ū gōa-chōe lâng ē-ēng tha̍k chèng-khak?

POJ sī La-teng jī-bó, kok-chè-hòa, bô m̄-tio̍h, m̄-koh bô tāi-piáu bô su-iàu kā im hoan-e̍k. Kî-thaⁿ ê gí-giân tī-leh chiap-siu miâ-sû ê sî, mā-sī ke-kiám ē kái chi̍t-ē. Pí-jû kóng Tek-gí tio̍h tiāⁿ-tiāⁿ ē kái ah, Eng-gí "sh" kái chò Tek-gí "sch"; Tek-kok miâ "Friedrich" kàu Eng-gí pián "Frederik"...téng-téng, chia ê lē lóng chin-chōe. Jî chhiáⁿ in ê gí-giân koh ū chin-tōa ê pō·-hūn siō-siâng, khòaⁿ-kí-lâi kán-á phin-im bô chha chin-chōe, m̄-koh mā bô piáu-sī bô hoan-e̍k ê pit-iàu.

Hoan-e̍k sī pit-iàu ê. Bô kan-a in-ūi hó kì, hó thak, koh-ū chi̍t hāng tio̍h-sī -- La-teng gí-hē ê gí-giân, chū-iú chi̍t-thò chò-jī-hoat. Prefix, suffix, root, kap kî-thaⁿ gí-giân lāi ê piàn-hòa. Só·-í in tī-leh khòaⁿ tio̍h kî-thaⁿ gí-giân ê iōng-gí ê sî leh, tio̍h sǹg kóng bōe-hiáu, mā-sī ē-ēng ke-kiám ioh chi̍t-ē. M̄-koh túi góan lâi kóng...Nā-sī bô hoan-e̍k, kam-kóng múi chi̍t ê lâng, kám-kóng lóng ài ē-hiáu chia-ê kui-chek chiah ē-ēng lâi khòaⁿ bûn-chiuⁿ leh? Hó-pí góa siá ê Koa-kio̍k lāi-bīn, "Tàn-seng" hit tōaⁿ, ū chi̍t chōa "Tī-leh Mantova ê Gonzaga hú-tē kah Vicenza chiah-ê só·-chāi, lóng-ū ián kòe Pastorale kah Intermedio ê kì-chài." Nā-chún kin-á-ji̍t góa sī chi̍t-ê bōe-hiáu Italiano ê Bí-kok-lâng hó-ah: góa khòaⁿ-tio̍h "Pastorale" sui-jiân m̄-chai i sī tī-leh tó chi̍t-ê sî-kî, tó chi̍t-ê só·-chāi hoat-seng ê siáⁿ-mi̍h, m̄-koh góa tio̍h ē ioh kóng i khó-lêng sī kap chhân-hn̂g ū-koan-hē; sio-kâng, sui-jiân m̄-chai "Intermedio" sī siáⁿ, mā-sī ē-ēng ioh kóng khó lêng sī bō· kap bō· chi-kan ê siáⁿ-mi̍h mi̍h-kiāⁿ. M̄-koh lâi kàu Tâi-gí, kám-kóng hoan chò "Chhân-hn̂g-kio̍k", "Bō·-kan-kio̍k" bô kah hó? M̄-sī ta̍k-ke chi̍t khòaⁿ tio̍h chai? Siá gôan-bûn sī-m̄-sī siat-tēng sī ta̍k-ke lóng-ū it-tēng ê têng-tō·?

To·ng-jiân téng-kôan chit-tōaⁿ kah ū-koan ì-e̍k, góa mā chai-iáⁿ Peng-tē, Kē-tē-kok chia-ê sī ì-e̍k, kap thâu-chêng ê im-e̍k bô saⁿ sio-kâng, m̄-koh góa beh kóng-ê sī: im-e̍k ia̍h-hó, ì-e̍k mā-hó, lóng-sī ū e̍k khah hó. Kin-á-ji̍t im-e̍k ê kiat-kó bô bóan-ì, ē-ēng ōaⁿ lēng-gōa chi̍t-ê im, bô nā-sī siūⁿ-tio̍h chiok-hó ê ì-e̍k hong-sek mā-sī chin hó. M̄-koh kóng-lâi-kóng-khì.....Ia̍h sī ū e̍k khah hó.:) Che sī góa ê khòaⁿ-hoat.

--Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 18:56, 3 Sì-goe̍h 2006 (UTC)

Pó·-chhiong chi̍t-ē: góa kám-kak bô hoan-e̍k kán-á sī siat-tēng múi chi̍t-ê lâng lóng ē-ēng khòaⁿ ū, liām ē chhu̍t-lâi. M̄-koh éng-kai kî-si̍t bô siáⁿ khó-lêng... Siūⁿ-khóaⁿ-māi nā bô hoan-e̍k ē hoat-seng siáⁿ-mi̍h tāi-chì -- ta̍k-ke tī-leh thó-lūn sim-ê mi̍h ê sî, it-teng tha̍k-tha̍k-leh hoat-hiān tio̍h pháiⁿ liām ê sî, bōe-chêng-bōe tio̍h ē sú-iōng Hôa-gí im-e̍k ê hoan-e̍k. Nā bô, kàu-hōe lāi-bīn ná-ē tio̍h kā "John" hoan-chò "Io̍k-hān"? Kā "Babel" hoan-chò "Pa-pia̍t"? Nā-sī bô-lâng gián-kiù hoan-e̍k, chia ê tāi-chì mā-sī ē it-tēng tiāⁿ-tiāⁿ hoat-seng. Ūi siáⁿ-mi̍h leh? In-ūi ū iōng chhin-chhiùⁿ ka-tī ê gí-giân ê liām-hoat im-e̍k kòe ê gí-giân, chin-chiàⁿ ū khah-hó kì, hó liām. Só·-í nā-chún Hôa-gí ū ê sû, Tâi-gí bô, it-poaⁿ lâng it-tēng sī khì kā Hôa-gí ê sû chóan hoan kòe lâi... Án-ne kám-ū khah-hó? "John" pián-chò "Io̍k-hān"?? Tó-ūi ū "k" ê im leh?? "Babel" ná-ē hoan-chò "Pa-pia̍t" leh?? "t" ê im tī tó-ūi?? (Tong-jiân góa sī kú-lē niâ, chit-má èng-kai sī bô-kó-lêng khì tāng Sèng-keng lāi-bīn ê miâ.)

Wiki sī chi̍t-ê chiok hong-piān ê só·-chāi, lāi-bīn ê chu-liāu lóng ē-ēng hō·-siōng liân-lâi-liân-khì. Khò chit-ê ki-su̍t kî-si̍t góan ē-ēng kā chu-liāu chéng-lí lia̍t-pió kah chiok-hó-ê. Múi chi̍t-phiⁿ bûn lāi ê sû thóng-it hoan-e̍k, liân-kia̍t kàu thóng-it chéng-lí ê lia̍t-pió, bô khòaⁿ bô ê tō-lí. Beh hoan chò-hóe hoan, beh kái tàu-tīn kái, góa kám-kak án-ne kah-hó. Ôan-chôan bô hoan, chí-ū koh-khah lōan. Che-sī góa kò-jîn siūⁿ-hoat. --Astroviolin: lâi chhōe góa lim ka-pi! 20:06, 3 Sì-goe̍h 2006 (UTC)